بازپژوهی حق قضاوت زن در پرتو اهداف نظام قضایی اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

فقه و حقوق قضایی، فقه تخصصی، جامعه المصطفی العالمیه.

چکیده

قضاوت زن یک از موضوعات بنیادین و چالش‎برانگیز در حقوق زنان می‎باشد. با نظر اجمالی به آرای فقهای سلف امامیه و اهل سنت به این نتیجه می‎رسیم که رای غالب و شایع عدم نفوذ قضاوت زن می‎باشد و در استدلال به این رای به آیات، روایات و اصل عدم ولایت استناد شده است. البته در مقابل رای به جواز قضاوت (به طور مطلق یا به تفصیل) توسط زنان مطرح است که به طور عمده در بین اهل سنت از جمله مذهب حنفیه و برخی معاصرین فقهای امامیه بدان بر می‎خوریم. در نتیجه براساس سبک اجتهادی رایج و رویکرد فردنگر به اهداف و احکام متعدد فقه قضایی؛ نمیتوان به پاسخ مشخص دست یافت. این در حالیست که اگر احکام متعدد قضایی به صورت مجموعی و منسجم مورد مطالعه قرار گیرند، خواهیم دانست که در یک مدار و به سمت اهداف مشخص در حرکتند و از قواعد اساسی اسلام که زیر بناهای نظام قضایی اسلام را تشکیل می‎دهند پرده بر می‎دارند. این نوشتار که با رویکرد کل‎نگر به اهداف نظام قضایی اسلام صورت گرفته است، نشان می‎دهد «حکم بما انزل الله» و حکم به عدل اساس و زیربنای نظام قضایی اسلام را تشکیل می‎دهد و احکام متعدد فقه قضایی از جمله قضاوت زن با توجه به این مبنا قابل تفسیر است. لذا حکم به جواز قضاوت زن با رویکرد اجتهادی کل‎نگر به احکام قضایی، هماهنگ و در راستای اهداف و زیربنای مکتب قضایی اسلام قرار دارد و نزدیک ترین دیدگاه به واقعیت است.

کلیدواژه‌ها