رکن مادی جرم جاسوسی از منظر فقه و حقوق جزای افغانستان
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری فقه وحقوق قضایی جامعه المصطفی العالمیة
چکیده
جاسوسـی بـه عملـی گفتـه می‌شـود کـه یـک شـخص بـا عنوانهـای غیـر واقعـی و متقلبانـه، اقـدام بـه کسـب اطلاعات، نقشـه ها، مدارک و اسـناد مخفی و محرمانـه‌ای اسرار نظامـی، دفاعی و امنیتی، و تسـلیم آنهـا به کشـور بیگانه کنـد. جرم جاسوسـی، یکی از جرمهـای سـازمانیافته و فراملـی اسـت کـه در آن اطلاعـات حیاتـی یـک کشـور از طریق یک نظام سـازمانیافته و منابع انسـانی، در اختیار کشـور یا کشـورهای دیگر قرار می‌گیـرد.
عنصر مادی جرم جاسوسی در قانون کد جزای افغانستان عبارت است: از «تسلیم دهی»، «سرقت» و «جمع آوری بمنظور تسلیم دهی» معلومات حاوی اسرار نظامی، دفاعی، یا امنیتی کشور، به دولت خارجی، سازمان یا گروه ضد دولتی یا گماشتگان آنها که از آن علیه دولت جهوری اسلامی افغانستان سوء استفاده به عمل آورده بتواند و یا غفلت و بی احتیاطی، موظفین، که صلاحیت وحفظ و نگهداری از آنها را بعهده دارد می‌باشد.
طبـق قوانیـن جزای سابق افغانسـتان، تابعیـت در تحقـق جـرم جاسوسـی و تشـخیص آن از خیانـت بـه کشـور مؤثـر نبوده، اما در کد جزای مصوب 1395 قانون گذار، تابعیت رامؤثر دانسته و بر آساس آن بین جرم خیانت به کشور و جرم جاسوسی تفکیک قایل شده است.
در فقه نیز برای جرم جاسوسی باب را به آن، اختصاص نداده و در جاهای مختلف به طور پراکنده و مختصر از این واژه سخن به میان آمده است. در کتب فقهی برای این منظور غالبا لفظ «عین» و «عیون» استفاده شده است.
در جای دیگر تجسس یا جاسوسی را اکتشاف از امور پنهانی میداند و رکن مادی آن افشای اسرار مسلمین برای کفار در حال جنگ توسط خود مسلمانها یا کفار ذمی و غیرآن از طریق نوشته جات یا بهر نحو دیگری، انجام گردد می داند
عنصر مادی جرم جاسوسی در قانون کد جزای افغانستان عبارت است: از «تسلیم دهی»، «سرقت» و «جمع آوری بمنظور تسلیم دهی» معلومات حاوی اسرار نظامی، دفاعی، یا امنیتی کشور، به دولت خارجی، سازمان یا گروه ضد دولتی یا گماشتگان آنها که از آن علیه دولت جهوری اسلامی افغانستان سوء استفاده به عمل آورده بتواند و یا غفلت و بی احتیاطی، موظفین، که صلاحیت وحفظ و نگهداری از آنها را بعهده دارد می‌باشد.
طبـق قوانیـن جزای سابق افغانسـتان، تابعیـت در تحقـق جـرم جاسوسـی و تشـخیص آن از خیانـت بـه کشـور مؤثـر نبوده، اما در کد جزای مصوب 1395 قانون گذار، تابعیت رامؤثر دانسته و بر آساس آن بین جرم خیانت به کشور و جرم جاسوسی تفکیک قایل شده است.
در فقه نیز برای جرم جاسوسی باب را به آن، اختصاص نداده و در جاهای مختلف به طور پراکنده و مختصر از این واژه سخن به میان آمده است. در کتب فقهی برای این منظور غالبا لفظ «عین» و «عیون» استفاده شده است.
در جای دیگر تجسس یا جاسوسی را اکتشاف از امور پنهانی میداند و رکن مادی آن افشای اسرار مسلمین برای کفار در حال جنگ توسط خود مسلمانها یا کفار ذمی و غیرآن از طریق نوشته جات یا بهر نحو دیگری، انجام گردد می داند
کلیدواژه‌ها
)