استقلال فرهنگی به عنوان رکن اساسی حقوق شهروندی و مبانی فقهی آن در منظومه فکری مقام معظم رهبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری فقه و حقوق قضایی، جامعة المصطفی ص العالمیه

چکیده

برای تبیین این پژوهش باید گفت که مفهوم کلی استقلال عبارت از داشتن قدرت تصمیم گیری و سیاست گذاری وارادة اجرای تصمیمات و سیاست‌ها در حیطه حاکمیت کشور می‌باشد و فرهنگ عبارت از کلیتی که ترکیب یافته‌‌ای است از خصوصیات متفاوت روحی، مادی، فکری و احساسی که شاخصه‌های یک جامعه یایک گروه است، و نه تنها هنرها و نوشتار‌ها بلکه حالت زندگی، حقوق بنیادی انسان، نظامهای ارزشی، سنتها، باورها را در بر می‌گیرد و به انسان امکان عکس العمل نشان دادن در مقابل خود را می‌دهد. بناءً هدف از نگارش این تحقیق پاسخ دهی به این سؤال است چگونه استقلال فرهنگی در اندیشه رهبری، به عنوان یک حق شهروندی تعریف می‎شود و مبانی فقهی این حق و نفی سلطه دیگران برآن چیست؟در پاسخ باید گفت که با توجه به اهمیت استقلال فرهنگی از دیدگاه مقام معظم رهبری، فرهنگ نه تنها زیربنای اصیل تمام ارکان جامعه (سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی) به عنوان یک حق شهروندی است، بلکه در اولویت‌بندی مسائل اجتماعی نیز، جایگاه نخست را به خود اختصاص می‌دهد؛ چرا که هرگونه اقدام و حل مسئله در سایر حوزه‌ها، در نهایت نیازمند بسترسازی و اصلاح یا ارتقاء فرهنگی است و بن‌بست‌ها و راهکارها، ناگزیر به این حوزه ختم می‌شوند، از همین رو ایشان معتقد است که تمرکز استکبار بر فرهنگ ناشی از اهمیت فوق العاده این موضوع است، و ایشان، سلطه واقعی قدرتها را سلطه فرهنگی میداند و این سلطه را از طریق زبان و خط و فرهنگ و روشهای زندگی خودشان به هرکشوری که توانستند، صادر کردند و مهم‌ترین مبنای فقهی در این زمینه، قاعده نفی سبیل است که از قرآن کریم و روایات نبوی اخذ شده و در بسیاری از ابواب فقهی جریان دارد، ادله دیگری که این قاعده را تقویت و تأیید می‌کند، اجماع علما، حکم عقل، است و در همین راستا رهبری و سایر فقهاء، امت اسلامی را از تشبه به کفار به عنوان سلطه فرهگی نهی وآن‌را حرام دانسته است و در نتیجه یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که استقلال فرهنگی در منظومه فکری مقام معظم رهبری رکن اساسی بنیانهای اصیل جامعه در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی می‌باشند و از همین جهت در اولویت بندی مسائل اجتاعی در صدر امور قراردارند و در اخیر نگارش در این پژوهش بصورت تحلیلی و توصیفی انجام شده است.

کلیدواژه‌ها