دانشپژوه دکتری فقه و حقوق قضایی در جامعة المصطفی العالمیة
چکیده
گسترش روابط اجتماعی، موجب تعدی افراد مختلف، به حریم املاک دیگران گردیده، منازعات و شکایتهای حقوقی در این زمینه، موضوع حریم املاک یکی از مباحث مهم و مبتلابه در زندگی امروزی بشر به شمار میآید مسئله املاک از دیرباز مورد مناقشه و نزاع میان کوچیها و دهنشینان در افغانستان بوده صاحبان آن متحمل خسارتهای جبران ناپذیر، حتی منجر به قتل گردیده اند، با این وجود، ضرورت ایجاب نمود در این حوزه آنهم از منظر فقه حنفی و حقوق افغانستان، که فقه حاکم است مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. در حقوق موضوعه افغانستان بحث حریم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. شیوهای تدوین این اثر تحلیلی توصیفی بوده است. حریم در جای متصور است که ملکی وجود داشته و اطراف آن ملک، زمین مواتی نیز موجود باشد علاوه برآن ارتباطی بین آن دو وجود داشته باشد. از منظر فقهی و حقوقی، حریم مقداری از اراضی اطراف ملک است که انتفاع کامل و بهرهبرداری از ملک، متوقف بر آن است. حریم املاک به عنوان حق صاحبان آنها، دارای مشروعیت فقهی بوده و بدون اجازه مالک، تصرف به آن جایز نیست. روایات نبویj، ملکیت مالک، دفع ضرر و جلب منفعت، اجماع و بنای عقلا، مبانی مشروعیت حق حریم را تشکیل میدهند.