حریم املاک از نگاه فقه حنفی و حقوق افغانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌پژوه دکتری فقه و حقوق قضایی در جامعة المصطفی العالمیة

چکیده

گسترش روابط اجتماعی، موجب تعدی افراد مختلف، به حریم املاک دیگران گردیده، منازعات و شکایت‎های حقوقی در این زمینه، موضوع حریم املاک یکی از مباحث مهم و مبتلابه در زندگی امروزی بشر به شمار می‎آید مسئله املاک از دیرباز مورد مناقشه و نزاع میان کوچی‎ها و دهنشینان در افغانستان بوده صاحبان آن متحمل خسارت‎های جبران‎ ناپذیر، حتی منجر به قتل گردیده اند، با این وجود، ضرورت ایجاب نمود در این حوزه آنهم از منظر فقه حنفی و حقوق افغانستان، که فقه حاکم است مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. در حقوق موضوعه افغانستان بحث حریم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. شیوه‎ای تدوین این اثر تحلیلی توصیفی بوده است.
 حریم در جای متصور است که ملکی وجود داشته و اطراف آن ملک، زمین مواتی نیز موجود باشد علاوه برآن ارتباطی بین آن دو وجود داشته باشد. از منظر فقهی و حقوقی، حریم مقداری از اراضی اطراف ملک است که انتفاع کامل و بهره‎برداری از ملک، متوقف بر آن است. حریم املاک به عنوان حق صاحبان آن‎ها، دارای مشروعیت فقهی بوده و بدون اجازه مالک، تصرف به آن جایز نیست. روایات نبویj، ملکیت مالک، دفع ضرر و جلب منفعت، اجماع و بنای عقلا، مبانی مشروعیت حق حریم را تشکیل می‎دهند.

کلیدواژه‌ها